[1] Qui facit misericordiam fœneratur proximo suo :
et qui prævalet manu mandata servat.
[2] Fœnerare proximo tuo in tempore necessitatis illius :
et iterum redde proximo in tempore suo.
[3] Confirma verbum, et fideliter age cum illo :
et in omni tempore invenies quod tibi necessarium est.
[4] Multi quasi inventionem æstimaverunt fœnus,
et præstiterunt molestiam his qui se adjuverunt.
[5] Donec accipiant, osculantur manus dantis,
et in promissionibus humiliant vocem suam :
[6] et in tempore redditionis postulabit tempus,
et loquetur verba tædii et murmurationum,
et tempus causabitur.
[7] Si autem potuerit reddere, adversabitur :
solidi vix reddet dimidium,
et computabit illud quasi inventionem :
[8] sin autem, fraudabit illum pecunia sua,
et possidebit illum inimicum gratis :
[9] et convitia et maledicta reddet illi,
et pro honore et beneficio reddet illi contumeliam.
[10] Multi non causa nequitiæ non fœnerati sunt,
sed fraudari gratis timuerunt.
[11] Verumtamen super humilem animo fortior esto,
et pro eleemosyna non trahas illum.
[12] Propter mandatum assume pauperem,
et propter inopiam ejus ne dimittas eum vacuum.
[13] Perde pecuniam propter fratrem et amicum tuum,
et non abscondas illam sub lapide in perditionem.
[14] Pone thesaurum tuum in præceptis Altissimi,
et proderit tibi magis quam aurum.
[15] Conclude eleemosynam in corde pauperis,
et hæc pro te exorabit ab omni malo.
[16] Super scutum potentis [17] et super lanceam
[18] adversus inimicum tuum pugnabit.

[19] Vir bonus fidem facit pro proximo suo :
et qui perdiderit confusionem derelinquet sibi.
[20] Gratiam fidejussoris ne obliviscaris :
dedit enim pro te animam suam.
[21] Repromissorem fugit peccator et immundus.
[22] Bona repromissoris sibi ascribit peccator :
et ingratus sensu derelinquet liberantem se.
[23] Vir repromittit de proximo suo :
et cum perdiderit reverentiam, derelinquetur ab eo.
[24] Repromissio nequissima multos perdidit dirigentes,
et commovit illos quasi fluctus maris.
[25] Viros potentes gyrans migrare fecit,
et vagati sunt in gentibus alienis.
[26] Peccator transgrediens mandatum Domini incidet in promissionem nequam :
et qui conatur multa agere incidet in judicium.
[27] Recupera proximum secundum virtutem tuam,
et attende tibi ne incidas.

[28] Initium vitæ hominis, aqua et panis,
et vestimentum, et domus protegens turpitudinem.
[29] Melior est victus pauperis sub tegmine asserum
quam epulæ splendidæ in peregre sine domicilio.
[30] Minimum pro magno placeat tibi,
et improperium peregrinationis non audies.
[31] Vita nequam hospitandi de domo in domum :
et ubi hospitabitur non fiducialiter aget, nec aperiet os.
[32] Hospitabitur, et pascet, et potabit ingratos,
et ad hæc amara audiet :
[33] transi, hospes, et orna mensam,
et quæ in manu habes ciba ceteros.
[34] Exi a facie honoris amicorum meorum :
necessitudine domus meæ hospitio mihi factus est frater.
[35] Gravia hæc homini habenti sensum :
correptio domus, et improperium fœneratoris.