[1] Noli fieri pro amico inimicus proximo :
improperium enim et contumeliam malus hæreditabit :
et omnis peccator invidus et bilinguis.

[2] Non te extollas in cogitatione animæ tuæ velut taurus,
ne forte elidatur virtus tua per stultitiam :
[3] et folia tua comedat, et fructus tuos perdat,
et relinquaris velut lignum aridum in eremo.
[4] Anima enim nequam disperdet qui se habet,
et in gaudium inimicis dat illum,
et deducet in sortem impiorum.

[5] Verbum dulce multiplicat amicos et mitigat inimicos,
et lingua eucharis in bono homine abundat.
[6] Multi pacifici sint tibi :
et consiliarius sit tibi unus de mille.
[7] Si possides amicum, in tentatione posside eum,
et ne facile credas ei.
[8] Est enim amicus secundum tempus suum,
et non permanebit in die tribulationis.
[9] Et est amicus qui convertitur ad inimicitiam,
et est amicus qui odium et rixam et convitia denudabit.
[10] Est autem amicus socius mensæ,
et non permanebit in die necessitatis.
[11] Amicus si permanserit fixus, erit tibi quasi coæqualis,
et in domesticis tuis fiducialiter aget.
[12] Si humiliaverit se contra te,
et a facie tua absconderit se,
unanimem habebis amicitiam bonam.
[13] Ab inimicis tuis separare,
et ab amicis tuis attende.
[14] Amicus fidelis protectio fortis :
qui autem invenit illum, invenit thesaurum.
[15] Amico fideli nulla est comparatio,
et non est digna ponderatio auri et argenti contra bonitatem fidei illius.
[16] Amicus fidelis medicamentum vitæ et immortalitatis :
et qui metuunt Dominum, invenient illum.
[17] Qui timet Deum æque habebit amicitiam bonam,
quoniam secundum illum erit amicus illius.

[18] Fili, a juventute tua excipe doctrinam,
et usque ad canos invenies sapientiam.
[19] Quasi is qui arat et seminat accede ad eam,
et sustine bonos fructus illius.
[20] In opere enim ipsius exiguum laborabis,
et cito edes de generationibus illius.
[21] Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus !
et non permanebit in illa excors.
[22] Quasi lapidis virtus probatio erit in illis :
et non demorabuntur projicere illam.
[23] Sapientia enim doctrinæ secundum nomen est ejus,
et non est multis manifestata :
quibus autem cognita est,
permanet usque ad conspectum Dei.
[24] Audi, fili, et accipe consilium intellectus,
et ne abjicias consilium meum.
[25] Injice pedem tuum in compedes illius,
et in torques illius collum tuum.
[26] Subjice humerum tuum, et porta illam,
et ne acedieris vinculis ejus.
[27] In omni animo tuo accede ad illam,
et in omni virtute tua conserva vias ejus.
[28] Investiga illam, et manifestabitur tibi :
et continens factus, ne derelinquas eam :
[29] in novissimis enim invenies requiem in ea,
et convertetur tibi in oblectationem.
[30] Et erunt tibi compedes ejus in protectionem fortitudinis et bases virtutis,
et torques illius in stolam gloriæ :
[31] decor enim vitæ est in illa,
et vincula illius alligatura salutaris.
[32] Stolam gloriæ indues eam,
et coronam gratulationis superpones tibi.
[33] Fili, si attenderis mihi, disces :
et si accommodaveris animum tuum, sapiens eris.
[34] Si inclinaveris aurem tuam, excipies doctrinam :
et si dilexeris audire, sapiens eris.
[35] In multitudine presbyterorum prudentium sta,
et sapientiæ illorum ex corde conjungere,
ut omnem narrationem Dei possis audire,
et proverbia laudis non effugiant a te.
[36] Et si videris sensatum, evigila ad eum,
et gradus ostiorum illius exterat pes tuus.
[37] Cogitatum tuum habe in præceptis Dei,
et in mandatis illius maxime assiduus esto :
et ipse dabit tibi cor,
et concupiscentia sapientiæ dabitur tibi.