[1] Non litiges cum homine potente,
ne forte incidas in manus illius.
[2] Non contendas cum viro locuplete,
ne forte contra te constituat litem tibi :
[3] multos enim perdidit aurum et argentum,
et usque ad cor regum extendit et convertit.
[4] Non litiges cum homine linguato,
et non strues in ignem illius ligna.
[5] Non communices homini indocto,
ne male de progenie tua loquatur.
[6] Ne despicias hominem avertentem se a peccato,
neque improperes ei :
memento quoniam omnes in correptione sumus.
[7] Ne spernas hominem in sua senectute,
etenim ex nobis senescunt.
[8] Noli de mortuo inimico tuo gaudere :
sciens quoniam omnes morimur,
et in gaudium nolumus venire.
[9] Ne despicias narrationem presbyterorum sapientium,
et in proverbiis eorum conversare :
[10] ab ipsis enim disces sapientiam et doctrinam intellectus,
et servire magnatis sine querela.
[11] Non te prætereat narratio seniorum,
ipsi enim didicerunt a patribus suis :
[12] quoniam ab ipsis disces intellectum,
et in tempore necessitatis dare responsum.
[13] Non incendas carbones peccatorum arguens eos,
et ne incendaris flamma ignis peccatorum illorum.
[14] Ne contra faciem stes contumeliosi,
ne sedeat quasi insidiator ori tuo.
[15] Noli fœnerari homini fortiori te :
quod si fœneraveris, quasi perditum habe.
[16] Non spondeas super virtutem tuam :
quod si spoponderis, quasi restituens cogita.
[17] Non judices contra judicem,
quoniam secundum quod justum est judicat.
[18] Cum audace non eas in via,
ne forte gravet mala sua in te :
ipse enim secundum voluntatem suam vadit,
et simul cum stultitia illius peries.
[19] Cum iracundo non facias rixam,
et cum audace non eas in desertum :
quoniam quasi nihil est ante illum sanguis,
et ubi non est adjutorium, elidet te.
[20] Cum fatuis consilium non habeas :
non enim poterunt diligere nisi quæ eis placent.
[21] Coram extraneo ne facias consilium :
nescis enim quid pariet.
[22] Non omni homini cor tuum manifestes,
ne forte inferat tibi gratiam falsam, et convicietur tibi.